Het gaat allemaal om verbinding
In deze rubriek stelt Fontys Hub de nieuwe lectoren van Fontys voor. Zo maken we kennis met hen, hun onderzoeksgebied en leren we iets meer over het onderzoek dat zij doen. Wat is de kern van jullie onderzoek? Het draait allemaal om het verbeteren van het onderwijs door gebruik te maken van de kracht van relaties. De naam van het lectoraat zegt het al, het gaat om verbinding en het belang van de relatie in het onderwijs. En dan gaat het om verbinding op drie niveau’s: met jezelf (dat wil zeggen: je eigen expertise kennen en zicht hebben op je eigen rol als onderwijsprofessional), in het team en met de buitenwereld (elkaars expertise in het team en daarbuiten benutten om tot oplossingen voor complexe vraagstukken te komen). Het uiteindelijke doel is het bieden van optimale leerkansen aan alle kinderen. Het lectoraat doet onderzoek naar veranderende identiteit van leraren, teams en leidinggevenden in een onderwijscontext waarin het benutten en versterken van relaties, met jezelf, met de leerling, maar ook met professionals binnen en buiten de school steeds belangrijker wordt. Dat betekent dat ook het lectoraat zelf sterk gericht zal zijn op het leren vanuit de verbinding: met de scholen in het werkveld, met de opleidingen en studenten en met onderzoekers in andere lectoraten van Fontys en Zuyd.
Wat is het doel op korte termijn? Ons doel is om op de thema’s van verbinding kennis te ontwikkelen en praktische handreikingen te maken die de gewenste verbinding kunnen ondersteunen. Waarom is dit onderzoek maatschappelijk zo relevant? De verbinding op de drie niveaus is cruciaal voor scholen om verder te komen in het aanbieden van gelijke onderwijskansen en om inclusiever te worden. Het streven naar gelijke onderwijskansen en inclusiever onderwijs is complex. Leraren en ook scholen kunnen dit niet alleen, maar hebben daar samenwerking met elkaar en met anderen voor nodig. Dit soort samenwerking is binnen het onderwijs nog niet zo vanzelfsprekend en gebeurt ook niet vanzelf.
Onze toegevoegde waarde is dat we de scholen daarin kunnen ondersteunen door te onderzoeken wat er nodig is om het sociale kapitaal in en om de school optimaal te benutten bij het werken schoolontwikkelingsvraagstukken op dit gebied. Onderzoek laat zien dat het benutten van sociaal kapitaal leidt tot professionalisering van leraren, maar ook tot schoolontwikkeling en betere leerling-prestaties. Hoe je dat dan vervolgens moet doen, wat dat betekent voor de rol van de leraar en de schoolleider en wat daar voor nodig is, daar is nog weinig over bekend. We zijn momenteel met veel de schoolbesturen in het Partnerschap Samen OPleiden en Professionaliseren in gesprek. ZIj vragen zicht af die zich afvragen hoe ze inclusiever kunnen worden. Zij zien dat het (inter)professioneel samenwerken steeds belangrijker wordt, maar ook ondersteuning behoeft. Met het lectoraat willen we daar een bijdrage aan leveren.Daar kunnen wij bij helpen. Op hun beurt willen de scholen een voorbeeld zijn voor gezond gedrag van de leerlingen. Naast schoolbesturen zijn we ook in gesprek met collega hogescholen en Limburgse besturen.
Hoe is de kenniskring samengesteld? We zijn nog maar twee maanden bezig met dit lectoraat. Er lopen nog niet veel projecten. Wel doen we onderzoek naar een living lab bij de onderwijsstichting Movare waarin leerkrachten en zorgprofessionals samenwerken rondom inclusie en wat dat vraagt van leerkrachten. Daar doen we onderzoek naar. De kenniskring bestaat uit een kleine binnenkring van ervaren docent-onderzoekers, het kernteam van het lectroaat en een buitenkring van docentonderzoekers uit de pabo, uit het werkveld en geïnteresseerden op het lectoraatsthema. In die buitenkring houden we elkaar scherp, delen kennis en geven we elkaar feedback op onze onderzoeken.
Over Henderijn
Henderijn Heldens is als lector, onderzoeker, kartrekker en auteur actief in het onderwijsveld van lerarenopleiding (pabo) en primair onderwijs. De rode draad in haar werk is samenwerken. Aan onderwijsvernieuwingen, aan complexe maatschappelijke vraagstukken en met aangrenzende landen. “We hebben elkaar nodig, aan beide zijden van de grens, om oplossingen te vinden voor de complexe vraagstukken van vandaag én morgen.”
Auteur: Monique van Laar
m.vanlaar@fontys.nl