José Schardijn: ‘Waar je grens ook ligt, de ander heeft ‘m te accepteren’

Iedereen die binnen Fontys met ongewenst gedrag te maken heeft, kan bij een van de acht vertrouwenspersonen van Fontys terecht. ‘Of je nu medewerker of student bent’, legt José uit. ‘Ongewenst gedrag is een breed begrip, daar vallen bijvoorbeeld pesten, roddelen, seksueel grensoverschrijdend gedrag en discriminatie onder. Denk aan iemands hand die net te lang op je rug ligt, een seksueel getint filmpje dat rondgaat in je groepsapp of je steeds buitengesloten voelen. Iemand gaat subtiel of juist heel duidelijk je grens over. Daarbij geldt: waar die grens ook ligt, de ander heeft ‘m te accepteren.’

Niet oordelen, alleen luisteren
Als vertrouwenspersoon vangt José de medewerker of student op die met ongewenst gedrag te maken kreeg. Daarbij geldt een belangrijk uitgangspunt: alle informatie die gedeeld wordt, is vertrouwelijk. ‘Mijn belangrijkste taak? Luisteren. Ik oordeel niet, doe niet aan waarheidsvinding, maar ik luister gewoon.’

Soms is één gesprek al genoeg. ‘Dat lucht dan al voldoende op. Maar als diegene wil, pakken we door. We bekijken de situatie van alle kanten. Vaak ontstaat er vanzelf een actie die de medewerker of student wil uitvoeren. Zoals in gesprek gaan met degene die het ongewenste gedrag vertoont of professionele hulp inschakelen via de huisarts. Maar het kan ook zijn dat diegene niets wil doen. Dat is aan de persoon zelf, want die houdt de regie.’

Trek op tijd aan de bel
Samen met haar collega’s heeft José het motto: maak ongewenst gedrag bespreekbaar. Dat klinkt simpel, maar is het zeker niet altijd, weet José ook. ‘Soms is er sprake van een hiërarchische relatie. Denk aan een leidinggevende en een medewerker of een docent en een student. Dat maakt het moeilijker om grenzen aan te geven. Daardoor wachten sommigen lang voordat ze hun gevoel bespreekbaar maken of hulp zoeken. Dat geldt ook voor SLB’ers, coaches of docenten die het gevoel hebben een casus van een student alleen op te moeten pakken. Door op tijd onze hulp in te schakelen, kan het zijn dat je meer narigheid voorkomt.’

De laatste jaren ziet José de drempel wel steeds lager worden. ‘Waarschijnlijk door alle media-aandacht voor grensoverschrijdend gedrag. Het geeft ons als vertrouwenspersonen ook meer ingangen om het onderwerp bespreekbaar te maken. Een mooie ontwikkeling dus.’

Gespreksmodellen
Hoewel deze gesprekken met studenten en medewerkers een groot deel van het werk van José en haar collega’s behelst, doen zij meer. ‘Het is niet alleen belangrijk dat medewerkers en studenten ons weten te vinden, maar dat zij ook onderling over ongewenst gedrag durven praten. Daarom geven we voorlichting aan directieleden, docenten en andere onderwijsprofessionals over een veilige studie- en werkomgeving.

En we maken handreikingen en gespreksmodellen die SLB’ers, docenten en coaches kunnen gebruiken wanneer een student vertelt over een onveilige situatie. Hoe reageer je daarop? En hoe help je diegene het beste?’

Je verhaal is veilig bij ons
Wanneer de vertrouwenspersonen een trend zien in meldingen binnen een bepaald instituut of dienst komen ze óók in actie. ‘Met toestemming van de betrokkenen geven we ongevraagd advies. De signalen delen we geanonimiseerd met de directie van het instituut of de dienst, zodat we samen een veilige studeer- en werkomgeving kunnen creëren.’ Doordat de vertrouwenspersonen onafhankelijk werken binnen Fontys kan dat ook. ‘Zo is er nooit sprake van belangenverstrengeling en is iedereens verhaal veilig bij ons.’

Ben je benieuwd naar de handreikingen en gespreksmodellen? Of wil je in contact komen met een van de vertrouwenspersonen? Kijk dan op de portal van de vertrouwenspersonen.