‘Zonder lef geen onderwijsinnovatie’

Waarom deze vernieuwing?
Marije: ‘Samen met Marion de Cocq vorm ik de curriculumcommissie van deze opleiding. Gemiddeld komt er om de vier jaar een nieuw curriculum. Toen we ons na corona bogen over ons aanbod, was zo’n vernieuwing alweer zeven jaar geleden. We besloten het groots aan te pakken.

We merkten namelijk niet alleen dat ons onderwijsaanbod een update kon gebruiken, maar er kwam ook een nieuwe uitdaging bij. Na corona bleek het lastig om studenten aangehaakt te houden. Dat zagen we terug in de studieresultaten, de betrokkenheid en de aanwezigheid van studenten.

Reden voor ons om ook eens goed te kijken naar ons didactisch concept. Waarbij we meteen konden aanhaken op de koers van Fontys om te gaan voor Talentgericht onderwijs.'

Het werd een intensieve onderwijsvernieuwing, hoe hebben jullie het aangepakt?
Marije: ‘We zijn teruggegaan naar het fundament van onze opleiding. We hebben veel gesprekken gevoerd; met het werkveld, andere Fontys-instituten, onderwijsinstellingen en natuurlijk studenten en docenten. Zo hebben onze 35 collega’s hun droom didactisch scenario uitgewerkt.

Ook hebben we nog eens goed gekeken naar de vacatures in ons werkveld. Wat wordt er nou eigenlijk gevraagd van onze professionals? Daarna zijn we, met hulp van een externe expert op dit vlak, ons onderwijs gaan vernieuwen.’

Afgelopen september zijn de eerstejaars begonnen met dit nieuwe concept. Wat is de grootste verandering?
Fleur: ‘Ik heb natuurlijk geen vergelijkingsmateriaal, maar van ouderejaars hoor ik wel bijvoorbeeld dat ze tentamens hebben. In plaats daarvan hebben wij checkpoints. Dat zijn momenten waarop je je kennis en vaardigheden laat zien. Dat hoeft geen toets te zijn, dat kan bijvoorbeeld ook door middel van een presentatie.’

Marije: ‘We hebben kennis, vaardigheden en toepassing in de praktijk meer geïntegreerd in grotere studie-eenheden van vijftien tot dertig studiepunten. Dat hebben we in een programma gegoten dat nog genoeg houvast biedt voor studenten, bijvoorbeeld door de checkpoints, maar ook door middel van kennis- en vaardighedenlessen en -workshops. De studenten krijgen per leerjaar meer vrijheid.

We werkten al met projecten uit de praktijk en dat blijft een belangrijk onderdeel. Zo hebben we een project gedraaid voor de Bibian Mentel Foundation. Voor die projecten halen studenten ook meteen funding op, een belangrijk onderdeel van de beroepspraktijk.’

Fleur: ‘Die praktijkprojecten zijn heel concreet. Je zet ook een stapje extra, omdat je iets moois wilt afleveren. Een andere grote verandering is dat wij het rooster voor het hele jaar al kennen. Je weet precies wanneer je op school bent, waar je begeleid wordt door een vast docententeam.’

Zo’n blokkenrooster heeft impact op medewerkers, hoe is dit ontvangen?
Marije: ‘Het fluctuerende rooster dat we hadden zorgde voor veel frustratie bij studenten. Als je het belang van die student voorop zet, dan heeft dat gevolgen voor de vrijheid van de docenten. Door goed uit te leggen waarom we dit doen, creëerden we draagvlak. Daar heeft onze opleidingsmanager een grote rol in gespeeld. Daar was wel moed voor nodig, maar zonder lef geen onderwijsinnovatie.’

Kunnen jullie al iets zeggen over de opbrengsten?
Marije: ‘De eerste resultaten zijn positief. We hebben een betere beoordeling van studenten (van 6.5 naar 6.8). Ook de uitval van studenten is afgenomen én we hebben meer eerstejaars mogen verwelkomen. Daar komt bij dat de opkomst in de lessen groter is. Natuurlijk zijn er nog verbeterpunten, maar dit is een mooie start. Dit geeft energie!’

Waar gaan jullie de komende tijd nog aan werken?
Fleur: ‘Als student merk je dat docenten nog niet altijd op één lijn zitten. De accenten liggen soms anders.’
Marije: ‘Daar gaan we aan werken, bijvoorbeeld door het maken van duidelijkere docentenhandleidingen.’

Tot slot: welke tips zou je andere Fontys-opleidingen willen geven die aan de slag gaan met onderwijsvernieuwing?
Marije: ‘Kijk vooral naar wat voor studenten je in huis hebt en waar ze op ‘aan gaan’. En zorg voor draagvlak. Luister goed naar docenten en studenten, neem ze mee in de ontwikkeling.’