Als je naar het hbo gaat, haal je een bachelor. Dat is het beeld dat veel mensen hebben van het hoger beroepsonderwijs. Maar het hbo is in beweging en Fontys ook. Het opleidingsportfolio wordt uitgebreid, met Associate degrees én met masters. Mastercoördinator Sylvia Haerkens legt uit waarom dat nodig is en wat de plannen zijn.
Nederland wil meer masterstudenten, aldus Sylvia Haerkens, werkzaam bij Fontys Onderwijs & Onderzoek. ‘In Nederland hebben we weinig master-opgeleiden in vergelijking met andere landen in Europa, zowel universitaire als van het hbo.’ Die zijn volgens haar wel nodig: ‘De vraagstukken waarmee we als maatschappij worstelen worden steeds complexer. Denk aan de stikstofproblematiek of hoe om te gaan met AI. Hierdoor groeit de vraag naar afgestudeerde masters. We merken dat ook bij onze partners in de regio. En echt niet alleen bij de technische bedrijven, ook in andere sectoren, zoals het onderwijs-, gezondheid en welzijn en de kunsten. De vraag naar masters is groot.’
Gelijkwaardig maar verschillend Qua niveau is een master, verkregen aan een hbo-instelling zoals Fontys, gelijkwaardig aan een master afgegeven door een universiteit zoals de TU/e. ‘We spreken dan over het internationale masterniveau 7,’ zegt Sylvia. Toch zijn er volgens haar verschillen. ‘In principe is een universitaire master theoretischer dan een master bij bijvoorbeeld Fontys. Onze masters zijn meer praktijkgericht. In het algemeen werken onze studenten in de praktijk aan problemen van bedrijven of de maatschappij terwijl ze onderzoek doen. Hun inspanningen moeten iets opleveren, een probleem oplossen. Bij een universiteit mag onderzoek ook resulteren in kennis die misschien niet - of niet meteen - toepasbaar is.’
Scherpe arbeidsmarktanalyse Fontys streeft ernaar dat iedere Fontysstudent die een bachelor heeft gedaan en door wil gaan voor een master binnen Fontys een geschikte master kan vinden. ‘Zo ver zijn we nog niet,’ aldus Sylvia. ‘We maken nu ook andere keuzes. Vroeger zagen hogescholen elkaar als concurrenten. Dat is veranderd, we doen het nu met elkaar. In goed overleg ontwikkelen we nu masters die aan de vraag voldoen.’ Dat valt overigens niet altijd mee, vertelt ze. ‘Per master moet je een scherpe arbeidsmarktanalyse maken. Bij sommige cross-over masters is dat lastig. Neem de energietransitie, bij uitstek een multidisciplinair vraagstuk. Het gaat over techniek, over economie, over milieu, over consumentengedrag, noem maar op. De overheid wil dan weten voor welk opleidingstype de arbeidsprognose voor die master moet worden gehanteerd. Dat is lastig, want het valt onder meerdere opleidingstypes. Tegelijkertijd is er een grote behoefte aan experts die ons door de energietransitie loodsen.’
Masters in álle domeinen Pas sinds 2016 krijgt het hbo bekostiging van de overheid voor masters in álle domeinen. ‘Daardoor lopen we als Fontys achter bij de ontwikkeling van masters ten opzichte van de universiteiten, met name op de domeinen techniek en economie.’ Fontys heeft overigens al wel veel masters in onder meer het onderwijs- en kunstdomein, zie Fontys.nl. Een master ontwikkelen kost tijd. ‘Sinds 2016 hebben we drie nieuwe masters ontwikkeld in de techniek, een domein waarin we voorheen geen masters hadden: Digital Technology Engineering, System Design en Applied IT. Daar hebben we dus zeven jaar over gedaan. En in het economisch domein is er sinds kort één: Strategische Communicatie. Op de planning staan nu de masters Sustainability Transitions en Data Driven Business.
Rooskleurige toekomst Hoewel de studentenaantallen om demografische redenen wat teruglopen is de toekomst voor het hbo rooskleurig, denkt Sylvia. ‘In een rapport van de Universiteiten van Nederland staat dat veel studenten een universitaire studie doen die beter in het hbo zouden passen. Van oudsher kiezen veel vwo-studenten min of meer automatisch voor een universitaire studie, terwijl het hbo misschien wel beter bij hen past. In het hbo kunnen ze kiezen voor een Ad, een bachelor en een master. Misschien kunnen we dat nog beter duidelijk maken aan studenten, hoe groot de mogelijkheden bij Fontys zijn. Dat geldt trouwens ook voor onze collega’s. Met de komst van de Ad’s en de masters biedt Fontys het eigen personeel nog meer mogelijkheden om zich te ontplooien of om onderwijs en onderzoek te combineren.'
Ontwikkeling portfolio Fontys Talentontwikkeling staat bovenaan de agenda van Fontys, zoals verwoord in de Fontys for Society-strategie. Dat vraagt om een evenwichtig opleidingsaanbod dat aansluit bij de talenten en wensen van een brede groep studenten en professionals én de samenleving. Om die reden breidt Fontys haar portfolio aan opleidingen steeds meer uit. Naast de bekende bacheloropleidingen zet Fontys daarom versterkt in op onder meer de ontwikkeling van Associate degrees (Ad's), masters en - als de pilot slaagt - ook met Professional Doctorates (PD's). Hoe ziet dat eruit in de praktijk? Daarover brengt Fontys Hub een korte serie.
Vandaag: Fontys krijgt meer masters: meer keuze voor studenten én personeel. Nederlandse onderwijsniveaus Mbo: niveau 4 Associate degree: niveau 5 Bachelor: niveau 6 Master: niveau 7 PhD: niveau 8
15 maart
Talentgericht
Talentgericht onderwijs
De tweejarige opleiding Associate degree (Ad) heeft in korte tijd een vaste plek weten te bemachtigen in het Fontys-opleidingenportfolio. Mia van Rijsewijk: ‘De opleiding vult een hiaat in het Nederlandse onderwijsstelsel en voorziet in een behoefte. We gaan ons aanbod hierop versterken.’
Lees verder
19 januari
Talentgericht
Talentgericht onderwijs
Promoveren in het hbo? Daarvoor loopt een pilot bij hogescholen waaraan ook Fontys meedoet. Emily Huurderman is de eerste die de uitdaging aangaat bij Fontys Academy of the Arts.
Lees verder